(хæххон) хæдзар

См. также в других словарях:

• ХÆДЗАР ХАЛЫН — 1. Цард, фæллой ныххæлæттаг, ныппырх кæнын. Нæ удтæ уæддæр куы аирвæзиккой. Ды нын иу цы рæстытæ дзырдтай æмæ ма уæддæр куыд сразы стæм нæ хæдзар фехалыныл. Мæн Турчы ницыуал хъуыддаг ис. (Богазты У. Уæ нæ хæхтæ, нæ бæстæ...) 2. Бинонты цард… …   Фразеологический словарь иронского диалекта

• ХÆДЗАР СÆРЫЛ ИСЫН — тж. БÆСТÆ СÆРЫЛ СИСЫН Хъæлæба, цъах цъах кæнын, хыл кæнын. – Цы кæныс, дæ хъæрæй хæдзар дæ сæрыл куы систай? – тарстæй йæ афарста Фатимæт. (Цæгæраты М. Хæххон барæг.) …   Фразеологический словарь иронского диалекта

• УАСТЫРДЖИ — Ирон мифологийы нæлгоймæгтыл (сылгоймæгтæ йын йæ ном дзургæ дæр нæ кæнынц, хонынц æй ЛÆГТЫ ДЗУАР) æмæ бæлццæттыл армдарæг зæд. Стыр Хуыцауы фæстæ Уастырджи ирон динон дунеæмбарынады ахсы дыккаг бынат. Цæры уæларвы. Уымæн, æрмæстдæр уымæн ис бар… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

• ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

• ХÆМЫЦ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт, Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд Уырызмæджы фаззон, æндонриу Батрадзы фыд, Быценты сиахс. Болатрихи Хæмыцы тыххæй Нигер афтæ фыссы: «Уырызмæджы кæстæр æфсымæр, кæстæр …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

• ХЪУС ÆДДÆМÆ ДАРЫН — 1. Хæдзар нал ад кæнын, кæмæдæр кæнæ кæдæмдæр цæуынвæнд кæнын; уды хайыл сайдæй цæуын æ.а.д. Мæ хæдзар хæлдзæнис... Нæ лæг йæ хъус æддæмæ дарын райдыдта. Мæн нал уарзы (Битарон). (Гаглойты В. Зæххон хуыцæуттæ.) 2. Истæй, искæй фæзындмæ æнхъæлмæ… …   Фразеологический словарь иронского диалекта

• Бинонты хистæры куывд — см. Бинонты хистæры куывд – перевод – Хуыцау, табу Дын уæд! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцауы сконд зæдтæ æмæ дауджытæ, уæ хорзæх нæ уæд! – Оммен, Хуыцау! – Дунескæнæг Хуыцау, адæм рафæлдисæг дæ, Цард раттæг дæ, Æмæ нын Дæ хорздзинæдтæй ма бахæлæг кæн …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

• КÆХЦГÆНÆН — см. КÆХЦГÆНÆН – перевод Ирон адæмæй ацы бæрæгбон чи нæ зоны, æвæццæгæн, ахæм нæй. Вæййы сусæны мæйы дыккаг хуыцаубоны. Бæрæгбон афтæ кадджын уыди, æмæ бирæтæ уыцы мæй Кæхцгæнæны мæй хуыдтой. Алы ноггуырд лæппуйæн дæр скæнынц кæхц. Раздæрты… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

• МÆРГЪУЫДЗ — Нæртон æнæфындз Мæргъуыдз – ахæмæй йæ зонæм кадджыты æддаг бакастæй. Æнæуый та дзы Уастырджийы кæстæр ус хистæрæн афтæ зæгъы: «Цас тæрсыс нæ лæгæй, Нарты Мæргъуыдз, мыййаг дын куынæ у!» Уастырджимæ уыцы ныхас йæ хистæр ус фæхæццæ кодта, æмæ йын… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

• ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр …   Словарь по этнографии и мифологии осетин

• ЦАРЦИАТÆ — Ирон адæммæ ис Нарты кадджытæ, Даредзанты таурæгътæ æмæ Царциаты диссæгтæ. Нарты хъысмæт даргъ æмæ уæрæх у. Сæ сæйрагдæр кадджытæ сын Ирыстоны цы къуымы нæ зонынц, ахæм нæй. Уæдæ сæ æрæмбырд кæныныл, сæ рауадзыныл æмæ сæ раиртасыныл куыст дæр… …   Словарь по этнографии и мифологии осетин